Dnia 10 czerwca 1999 roku z inicjatywy Mieczysława Kopcia, który uzyskał specjalne pełnomocnictwo od Zarządu Głównego Związku Szlachty Polskiej 8. osób z tradycjami szlacheckimi powołało we Wrocławiu Zarząd Regionu tego Związku. Jego prezesem został wybrany M. Kopeć inicjator tego przedsięwzięcia. Utworzona jednostka była pierwszą tego typu strukturą w Polsce podlegającą organizacji szlacheckiej, która powstała w 1995 r. w Gdańsku, wśród osób skupionych przy wydawanym tam czasopiśmie „Verbum Nobile”, które miało za zadanie zintegrować środowisko szlacheckie w Polsce, reaktywować etos szlachecki, przywrócić świadomość bycia szlachcicem, odkłamać fałszywy obraz tej społeczności forsowany przez upadły reżim.
Wśród członków – założycieli organizacji powstałej we Wrocławiu znaleźli się potomkowie rodów kresowych i tych zamieszkujących Królestwo Polskie. Dnia 23.września 1999 r. zwołano konferencję prasową aby poinformować o tym fakcie wrocławskie media, jak też przedstawić cele organizacji. Zainteresowanie było umiarkowane, byli redaktorzy z telewizji oraz prasy lokalnej, przeprowadzono kilka wywiadów z członkami Związku. W dzienniku wrocławskim „Słowo Polskie” ukazał się artykuł pod tytułem Jaruzelski bez szans. Dziwne, że dziennikarz, który winien przekazać przede wszystkim informację o powstaniu Związku Szlachty Polskiej, wypunktował to, że gen. W. Jaruzelski nie może być jego członkiem, ponieważ nie odpowiada wymogom statutowym.
W kolejnych latach działalności zebrania członków odbywały się we wrocławskim zespole lokali gastronomicznych zwanym Dworem Polskim. Za jeden z celów tych spotkań uznano krzewienie informacje o historii, obyczajach, kulturze szlachty Rzeczypospolitej Obojga Narodów, o historii naszych rodów jak również inne sprawy z dziedziny kultury. Spotkania te traktowano nie tylko jako organizacyjne i towarzyskie biesiady bowiem uatrakcyjniano je prelekcjami z zakresu historii i szeroko pojętej humanistyki – literatura, sztuka, historia nauki itp.
Każdy z członków i sympatyków Związku, przedstawiał dzieje swojego rodu i swojej rodziny, często burzliwe, szczególnie w ostatnim okresie. I tak w dziedzinie genealogii i heraldyki Waldemar Raduszewski mówił o dostępnych źródłach wiedzy dotyczących tego tematu, W. Wiński o polskich herbach, prof. Marek Górny – wicedyrektor Instytutu Historycznego Uniwersytetu Wrocławskiego, o współczesnej heraldyce i pochodzeniu herbów, Adam Biliński o potomkach Wielkiego Księcia Giedymina. Nawiązaliśmy również kontakt ze Śląskim Towarzystwem Genealogicznym, którego prezes p. Grzegorz Mendyka przedstawił działalność i cele tej organizacji. Tematy historyczne referowali: prof. Antoni Kuczyński, który przybliżył sylwetkę brata Marszałka, Bronisława Piłsudskiego – badacza Syberii, prof. Krzysztof Kawalec miał promocję swojej książki pt. Spadkobiercy Niepokornych – traktującej o dziejach II RP. Członek Zarządu Oddziału Juliusz Klemens ks. Czartoryski wygłosił prelekcję o dziejach swojego rodu w czasach przeszłych i obecnych. Kazimierz Łączyński zaciekawił członków historią swojego rodu oraz chyba najbardziej znanej z jego przedstawicielek hrabiny Marii Walewskiej z d. Łączyńskiej. O historii najnowszej mówił Kazimierz Romanowski informując o swoim krewnym, który był adiutantem gen. Władysława Andersa.
Z tematów dotyczących spraw ogólno-kulturalnych trzeba wspomnieć o spotkaniu z dyrektor Muzeum Poczty i Telekomunikacji J. Bratków-Domagałą i z kanclerzem Rycerskiego Zakonu Świętego Grobu Bożego Włodzimierzem Krysiakiem oraz z naszym członkiem z Niemiec Jerzym Kopciem (Georgiem von Kopetz), który wygłosił referat o szlachcie niemieckiej i jej tytułach arystokratycznych. O wrocławskim Instytucie Pamięci Narodowej informował nas jego pracownik Piotrowski, a o Związku Sybiraków jego prezes Jan Fenc. Przed wyborami samorządowymi swoją sylwetkę kandydata na prezydenta miasta przedstawił p. Ryszard Czarnecki. O Poczcie Polskiej mówił wicedyrektor Okręgu Paweł Kopeć. Członek wrocławskiego Oddziału Janusz Saryusz-Wolski mówił o swoim pobycie w Afganistanie, a Ryszard Adamowicz o pielgrzymce do Ziemi Świętej, prof. J. Winkler o historii Unii Europejskiej ,a Ilona Sapińska o wycieczce do Chin. Prezes Oddziału Związku Szlachty Polskiej M. Kopeć wygłosił kilka referatów m.in. o obyczajach szlacheckich podczas bankietów, o nieszlacheckich żonach szlachciców, o dokumentach rodowych otrzymanych z archiwum w Wilnie, o szlachcie w Wielkim Księstwie Litewskim i jej współczesnych wybitnych przedstawicielach. Udzielił on również kilku wywiadów radiowych dotyczących naszego Związku (Radio Wrocław i Radio Rodzina) po których pełnił przez pewien czas dyżur w rozgłośni i odpowiadał na pytania słuchaczy co skutkowało przystąpieniem kilku osób do Związku. Było też kilka wywiadów w telewizji lokalnej i krótki występ w telewizji ogólnokrajowej.
Oddział utrzymuje ożywione kontakty z organizacjami pokrewnymi ideowo takimi jak: 1. Królewski Związek Szlachty Litewskiej, którego członkowie złożyli wizytę we Wrocławiu a nasza delegacja była przyjmowana bardzo serdecznie w Wilnie, Kownie i Wace Trockiej, gdzie prezesowi M. Kopciowi w sposób uroczysty nadano członkostwo tej organizacji; 2. Polskie Towarzystwo Ziemiańskie – utrzymujemy stały przyjacielski kontakt – poprzedni i obecny jego prezes we Wrocławiu jest naszym członkiem; 3. Śląskie Towarzystwo Genealogiczne – które zaprasza członków naszego Oddziału na ciekawe spotkania w okolicznych zamkach; 4. Korespondencyjnie ze Związkiem Szlachty Białoruskiej z jego kanclerzem i marszałkiem mińskim ks. Aleksandrem Szymbaliowem h. Szembel. Na spotkaniach tych bywają też nasi sympatycy: red. A. Fastnacht-Stupnicka, prof. Grodzicki, dr. Rzemieniecki – konsultant ZSzP.
Organizowaliśmy też spotkania opłatkowe z J.E. ks. kardynałem H. Gulbinowiczem, J.E. ks. biskupem A. Siemieniewskim. Tradycją już jest, że latem w czerwcu organizujemy sesje wyjazdowe połączone z uroczystym obiadem w pałacach i zamkach w okolicach Wrocławia. Byliśmy dwukrotnie w pałacu ks. Radziwiłłów w Antoninie, dwukrotnie w Krobielowicach – pałacu feldmarszałka von Bluchera i innych. Na zaproszenie ks. Juliusza Czartoryskiego (członka naszego Oddziału) byliśmy z wizytą w jego obecnej siedzibie w miejscowości Morzęcin Mały k. Osoli oraz w siedzibie jego przodków w pałacu w Rokosowie, gdzie wysłuchaliśmy wielce interesującej gawędy o jego rodzie i dziejach rezydencji. Delegacja Oddziału brała też udział (2007 r.) w uroczystości powołania Starostwa Wrocławskiego Konfederacji Spiskiej – organizacji monarchistycznej, na której był obecny potomek naszych królów z dynastii Wettynów książę Albert saski z małżonką.
Tak więc wielość działań programowych w czasie minionym wpłynęła na wykształcenie się wśród członków wrocławskiego Oddziału Związku Szlachty Polskiej, bardziej świadomej więzi z przeszłością swoich rodów i stała się czynnikiem integrującym naszą wspólnotę. Należy także dostrzec, że wspomniana już aktywność członków, dała sumpt do tego aby jeszcze bardziej spopularyzować idee Związku Szlachty Polskiej, obudzić świadomość szlachecką, zasilić nasze szeregi ,przekazywać etos szlachecki młodemu pokoleniu oraz bardziej integrować brać szlachecką. W różny więc sposób oswajaliśmy obszary tradycji szlacheckiej nadając jej formę zgodną z realistycznym widzeniem rzeczy. To Oddział czynić będzie dalej a co z tego wyniknie czas pokaże.
Mieczysław Kopeć – prezes Związku Szlachty Polskiej Oddział we Wrocławiu
