Związek Szlachty Polskiej

O godz. 11.00 przed pałacem wybudowanym w 1840 r. przez gen. Józefa Czyżewskiego herbu Drya spotkał się Oddział Chełmski Związku Szlachty Polskiej. Wszystkich przywitała Prezes Oddziału p. Izabela Maria Michalska de domo Czyżewska h. Drya.

 
Po powitaniach grupa przeszła do kościoła parafialnego p.w. Św. Zofii, gdzie odprawiona została Msza Św. w intencji zmarłych i żyjących Czyżewskich, oraz wszystkich związanych z rodem, a rozrzuconych po całym świecie.

Mszę Św. odprawił i homilię wygłosił ks. prof. Jerzy Antoni Czyżewski, którego Ojciec pozostał na ziemi dziś należącej do Białorusi (3).

Po mszy Prezes Oddziału objaśniła pokrewieństwa wzajemne członków rodu Czyżewskich upamiętnionych na epitafiach w kościele w ilości 10, oraz skoligaconych z rodem Koźmianów, Załęskich i Smorczewskich. Rafał hr. Smorczewski - wnuk Z. Czyżewskiej, syn E. Obertyńskiej jest ostatnim właścicielem Tarnogóry.

Następnie udano się na cmentarz, gdzie przy grobowcu Czyżewskich młodzież w osobach Jakuba Czyżewskiego h. Drya – student, oraz goście: Ewelina Kuźma - studentka historii UMCS w Lublinie i Elwira Sitarz - uczennica I LO im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie złożyli kwiaty i zapalili znicze. Modlitwę za zmarłych poprowadził ks. Czyżewski.

Wracamy do pałacu i zwiedzamy otoczenie. Od strony baszty porządki i kort tenisowy, dalej taras powracający do pierwotnego stanu i widok na rzekę Wieprz.

Przed wejściem spotkanie z dyrektorem szkoły w Tarnogórze, który wiele robi by zachować zabytek. Rozmowa.  W oddali widać dobrze zachowaną oficynę i wjazd do pałacu.

Wchodzimy do wnętrza i w holu na kominku, gdzie pierwotnie był herb Drya, teraz jest przywieziona rzeźba herbu dłuta p. Wiesława Piaseczyńskiego członka PTZ o/Lublin. W holu na pytania odpowiada p. Eugenia Tolejko dawniejsza pracownica dworu. Obserwuje p. Tomasz Tuszewski obecny właściciel Maszowa - majątku sąsiadującego z Tarnogórą.

Następnie przechodzimy po pokojach, o których dawnym wyglądzie i znaczeniu opowiada p. Gienia, by przejść do salonu i tam w dzisiejszej sali fizyczno - komputerowej zasiąść do skromnego poczęstunku, podczas którego o historii rodu Czyżewskich i związku z Tadeuszem Kościuszką opowiada p. Prezes. Na stolikach komputerowych wystawiono dokumenty Oddziału, zdjęcia i korespondencję.

Na wniosek p. Prezes zostaje wyłoniony 3 osobowy zespół Kapituła im. Królowej Jadwigi przy Oddziale Związku Szlachty Polskiej w Chełmie, w składzie:
1. ks. J. Antoni Czyżewski,
2. p. Jakub Czyżewski,
3. p. Ewelina Kuźma - historyk
i z urzędu Prezes, p. Izabela Michalska z Czyżewskich

Kolegium będzie typowało osoby, które otrzymają stypendium im. Królowej Jadwigi. Pierwsze stypendium w dniu 1 czerwca ma otrzymać p. Elwira Sitarz, uczennica I Liceum Ogólnokształtcącego im. Stefana Czarnieckiego w Chełmie. Liceum przygotowało ostatnio zjazd absolwentów i uczennic II żeńskiego LO im. Królowej Jadwigi w Chełmie. Żeńskie liceum po połączeniu z I LO męskim zostało przez niego wchłonięte. To liceum ukończyła p. prezes Oddziału, wówczas Izabela Maria Stanisława Czyżewska. Zdawała maturę 50 lat temu w 1956 r., a dziś ufundowała to stypendium.
Następnego stypendystę wytypuje Dyrekcja Szkoły w Tarnogórze według kryterium ustalonego przez Kapitułę powołaną w podzięce za udostępnienie nam pałacu oraz starania, by jego otoczenie powróciło do pierwotnego stanu sprzed 1939 r.

Później wyjechano do Stryjowa - rodowego majątku Smorczewskich (błąd w nazwisku na tablicy).

Oto fotograficzny zapis wycieczki:

Dwa majątki rodowe i dwie szkoły, a jakże odmienny widok… Wierzymy, że idea stypendium dla uczennicy z Chełma i z Tarnogóry będzie naszym wkładem w wychowanie pokolenia, które będzie znało historię swoją i Narodu oraz szanowało dorobek pokoleń.