Delegacja Związku Szlachty Polskiej gościła 14 listopada 2000 r. na zaproszenie Polskiego Towarzystwa Ziemiańskiego w Warszawie. W Pałacu Radziwiłłów (Przebendowskich), które gości dziś Muzeum Niepodległości, odbyła się Sesja popularno-naukowa poświęcona ziemiaństwu w II RP. Zainteresowanie tematem przerosło oczekiwania organizatorów. Wśród gości pojawili się ziemianie i ich potomkowie z całej Polski. Mała sala audytoryjna Muzeum wprost pękała w szwach. W kuluarach nieustannie toczyły się rozmowy, zawierano nowe kontakty, spotykano dawno nie widzianych znajomych. Zaprezentowany gościom najnowszy numer "Verbum Nobile" (13/14) wzbudził spore zainteresowanie. Wszystkie egzemplarze przywiezione do Warszawy (w tym kilkanaście poprzedniego numeru) znalazły nabywców. Redaktor Naczelny "Verbum Nobile" wręczył dwa ostatnie wydania pisma WP.Annie hr. Branickiej-Wolskiej.
Dziękujemy serdecznie organizatorom za umożliwienie nam prezentacji Pisma na zorganizowanym w kuluarach mini-kiermaszu, a także za zaproszenie na imprezę.
Poniżej prezentujemy relację z Sesji autorstwa sympatyka Związku, ziemianina, p. Andrzeja Ścibor-Kotkowskiego:
Ziemiaństwo w historii Polski
Podstawowe zagadnienia poruszane na sesji popularno naukowej w dniu 14 listopada 2000 roku w Muzeum Niepodległości w Warszawie to rola i miejsce ziemiaństwa w historii Polski pierwszej połowy XX wieku. Organizatorem imprezy było Polskie Towarzystwo Ziemiańskie - Komisja Historyczna, której członkowie Zdzisław Wiśniewski i Elżbieta Morawska przyczynili się walnie, nie szczędząc sił, do powstania tej ciekawej sesji naukowej. Konsultantami naukowymi byli: dr Teresa Kiersnowska i prof. Ryszard Kiersnowski.
Na wstępie głos zabrali Dyrektor Muzeum Niepodległości dr Andrzej Stawarz i Prezes Zarządu Głównego PTZ mec. Zygmunt Rakowiecki.
Poszczególne referaty starały się przedstawić i uzasadnić patriotyzm i twórczą rolę ziemiaństwa, poczynając od okresu do 1939 roku, poprzez ciężką okupację niemiecką i sowiecką, okres prześladowań naszej sfery w czasach PRL, po obecną walkę o dobre imię i ojcowiznę, z której zostaliśmy brutalnie wypędzeni bez jakiegokolwiek odszkodowania.
Wygłoszono następujące referaty:
- Wprowadzenie do sesji - o historii ziemiaństwa (prof. dr hab. Janina Leskiewiczowa)
- "Współistnienie dworu i wsi - wzajemne związku i oddziaływanie" (prof. dr hab. Stefan Kozłowski)
- "Wzorcowa rola gospodarstwa dworskiego - rolniczo-przemysłowego i leśnego" (dr Wojciech Szczepkowski)
- "Wpływ ziemiaństwa na poziom oświaty rolniczej i ogólnej - oświatowa działalność ziemian" (dr Andrzej Biernacki)
- "Dwór przekaźnikiem tradycji ojczystej" (dr Teresa Kiersnowska)
- "Ziemiaństwo kreatorem kultury" - ziemiańscy pisarze i poeci (Dyr. Muzeum Literatury - Janusz Odrowąż-Pieniążek)
- "Ziemianie w Wojsku Polskim II Rzeczypospolitej" (Minister Obrony Narodowej - Bronisław Komorowski)
- "Dwory w latach II wojny światowej - działalność w podziemiu niepodległościowym, pomoc osobom dotkniętym wojną i prześladowanym" - referat ilustrowany filmem (dr Maciej Rudziński)
- Lektura fragmentów wspomnień dotyczących zagłady ziemiaństwa w relacjach osobistych - czytali Jolanta Czaplińska i Ryszard Bacciarelli.
Sesji naukowej towarzyszyła okolicznościowa wystawa "Dwór polski w fotografii" autorstwa znanego fotografika dr. Macieja Rydla oraz pokaz i kiermasz wydawnictw o tematyce ziemiańskiej..
Na zakończenie odbyła się projekcja filmu dokumentalnego "Hunowie" (reż. W. Szpaka, ze słowem wstępnym i prelekcją Juliusza Karskiego). Film przedstawiał i udowadniał jak komuniści w Polsce niszczyli dwory i pałace - czasem bezmyślnie, ale głównie z premedytacją. Przedstawił też jak polskie dzieci zatruwane były jadem komunizmu.
Licznie zgromadzeni goście w liczbie przeszło 150 osób w przerwie spotkania zostali poczęstowano kawą, napojami i doskonałymi ciastkami od "Blicklego". Paradoksalnie, że w dawnym Muzeum Lenina (który głosił przecież by "rezać panów"), gdzie dziś mieści się Muzeum Niepodległości - właśnie ziemianie głoszą i udowadniają swoje gospodarcze i kulturotwórcze zasługi dla Polski.
